NFT, en basit tanımıyla farklı sanatçılar tarafından yaratılmış görsel, yazılı, video gibi her formdan sanat eserinin dijital bir temsilidir. İngilizce’deki Non-Fungible Token ifadesinin kısaltması olarak kullanılan terim, sanat eserlerinin dijital dünyaya taşınan formlarını tanımlamak için kullanılır.
NFT ne demek sorusuna verilebilecek cevaplardan biri de bir sanat eserinin benzersiz bir kodu olduğudur, bu da tokenin tamamen eşsiz olduğu anlamına gelir. Bu nedenle sanat koleksiyoncuları ve eleştirmenleri, sanat eserlerini alıp satmak için her gün giderek daha fazla NFT alım satımı gerçekleştirmeye yönelmektedir.
NFT Coin Nedir?
Yukarıda açıklandığı gibi bir sanat eserinin ya da gerçek dünyada üretilmiş, bir eser olarak tanımlanmış herhangi bir şeyi dijital dünyada temsil eden bir kod, bir birimdir. Her token kendine has ve değiştirilemezdir, yani biriciktir. Bu eşsizlik, blok zinciri (blockchain) adı verilen bir dijital defterdeki bir veri birimi olarak tanımlanması ve kodlanmasından gelir.
Bunu satın alan bir kişi, bu eşsiz dijital kodun tek sahibi olur ve bu da tokenin dijital nesneler, dijital sanat eserleri için bir tür para gibi, bir coin gibi işlev görmesini sağlar. Koleksiyoncular, bir sanat eserini fiziksel dünyada satın almak yerine dijital versiyonunu satın almayı tercih edebilir ve böylece tıpkı gerçek dünyada olduğu gibi, sözü edilen eserin tek sahibi olurlar.
NFT’ler Nasıl Üretilir?
Nasıl yapacağını öğrenen herkesin, dijital dünyada NFT üretmesi mümkündür. Bunun için dikkatle düşünülmesi gereken aşamalar kısaca şu şekildedir:
- Önce dijital dosya seçilmeli veya yaratılmalıdır. Bu dijital dosya bir fotoğraf, resim, çizim, ses kaydı, video veya benzeri herhangi bir dijital formatta olabilir.
- Dijital dosya hazırlandıktan sonra yapılması gereken şey, bir blok zinciri(blockchain) sağlayıcı platform seçmektir. Bu platformlara Ethereum, Binance Smart Chain, Flow by Dapper Labs, Tron, Tezos, Cosmos, EOS, WAX ve Polkadot örnek verilebilir. Bir blockchain platformu seçmeden önce kullanabileceğiniz bütün platformların avantajlarını ve dezavantajlarını araştırmanız çok önemlidir, çünkü bir blockchain ağı üzerinde bir token ürettikten sonra ürettiğiniz tokeni başka bir blockchain platformuna taşımanız veya başka bir platformda satmanız mümkün olmayabilir.
- NFT üretiminde kullanılan pek çok işlevsel program ve uygulama bulmak da mümkündür. Bunlara NFT Art Generator, SketchAR ve Krita örnek verilebilir.
- Blockchain platformunu seçtikten sonra seçtiğiniz blockchain ağına üye olabilir ve dijital dosyanızı sisteme yükleyerek sürecinizi tamamlayabilirsiniz.
NFT Satın Almak
Bir NFT satın almak istiyorsanız yapmanız gereken ilk şey, nasıl bir sanat eseri sahibi olmak istediğiniz konusunda düşünmektir. Modern sanatçıların sanat eserlerinden futbolcu kartlarına, popüler videolardan kişisel tweetlere kadar pek çok şey bir token haline getirilebilir. Bu alanda pazar, sizi şaşırtacak kadar geniş olabilir ve bu sonsuz seçenekler arasında istediğiniz tarzda bir eser satın almak için doğru pazar yerlerini araştırmanız gerekir.
NFT satış siteleri hakkında bir araştırma yaparak pazar yerleri hakkında bilgi edinebilir ve sonrasında satın almak istediğinizi bulmak için platformu inceleyebilirsiniz. Token satın alacağınız pazar yerini seçtikten sonra yapmanız gereken iki önemli şey daha vardır: seçtiğiniz platformda kullanabileceğiniz bir dijital cüzdana sahip olmak ve bu cüzdanda istediğiniz NFT’yi satın almanıza yetecek kadar kripto para bulunduğundan emin olmak.
NFT Satmak
Bir token ürettiyseniz ve satmak istiyorsanız, şu adımları takip ederek kolayca satabilirsiniz:
- Kullanım amacınıza, ürününüze ve ihtiyaçlarınıza uygun bir pazarı seçin.
- Pazar yerinde kullanmak üzere bir kripto para cüzdanı oluşturun.
- Bir fiyat belirleyin ve bu fiyatın uygun olduğundan emin olmak için araştırma yapın.
- Tokeninizi pazarda yayınlarken ürününüz için gerekli, çekici ve özgün açıklamalar hazırlayın. NFT’nizin pazar yerinde bu açıklamalarla listeleneceğini unutmayın.
- İlgili müşterilerden gelen teklifleri gözden geçirin ve birini kabul ederek satışı tamamlamaya hazır olun.
Farklı Alanlarda NFT Kullanımı
NFT üretimi, satışı ve alımı günden güne yaygınlaşmakta, hem gündelik hayatta hem de sanat camiasında kendine kalıcı bir yer edinmektedir. Dolayısıyla bunların çok farklı bağlamlarda kullanıldığını düşünmek önemlidir.
Koleksiyonluk
Koleksiyon, kullanım alanları arasında en yaygın olanlardandır. NFT koleksiyoncularının sadece art koleksiyoncuları olduğunu düşünüyorsanız, kesinlikle yanılıyorsunuz. Sanat eserleri sanat koleksiyoncuları tarafından satın alınsa da koleksiyoncuların ilgi alanına göre tweetler, hatıra içerikli tokenler gibi başka pek çok koleksiyon olduğu söylenebilir.
Dijital Sanat
Dijital sanat, NFT’lerin en popüler kullanımlarındandır ve son zamanlarda sanat dünyasının vazgeçilmez bir parçası haline gelmekte olduğu tartışılmaktadır. Pek çok modern sanatçı sanat eserlerini dijital dünyaya taşırken bazı sanatçılar sadece dijital olarak eser üretmeyi tercih etmeye başlamıştır ve bu, hatırı sayılır miktarda sanat koleksiyoncusu için de geçerlidir.
Müzik
Bir müzik eserinin ilk baskısı koleksiyoncular için nasıl değerliyse, bir müzik NFT’si de benzersiz yapısıyla aynı şekilde işlev görür. Dijital aracılıkla müzik eserinin ilk ve benzersiz dijital kopyasına sahip olmak mümkün olur. Ayrıca müzik tokenleri, bağımsız sanatçılar ve gruplar için harika ve yenilikçi fırsatlar sunabilmektedir.
Film
Hiç bir filmin bir sahnesine, mekanına veya karakterine sahip olmak istemiş miydiniz? Artık bunu yapmak tamamen mümkün. Film NFT’leri ile film sektöründe dijitalleştirilebilen her şey, artık satın alabileceğiniz ve sahip olabileceğiniz bir şey.
Oyunlar
Oyunlar, bu sektörünün en büyük ve en önemli parçalarından biridir. Oyunlar, oyun içinde avantaj veya prestij sağlayan öğelerle, eşyalarla veya benzeri itemlerle doludur. Bu itemlerin dijital versiyonlarını satın almak, oyuncular tarafından büyük rağbet gören yeni bir sektör yaratmıştır.
Moda
Metaverse gibi dijital gerçeklik platformlarının yaygınlaşmasıyla birlikte, dijital moda ürünlerine olan talep de günden güne artmaya başladı ve bu durum, ünlü markaların dikkatini moda tokenlerin üzerine çekti. Bugünlerde pek çok büyük marka dijital koleksiyonlar hazırlayarak ürünlerinin çalışmalarını müşterilerine sunuyor. Bazı markalar ise NFT kodlarını gerçek kıyafetlerin üzerine taşıyarak yeni bakış açıları deniyor.
Spor
NFT üretiminin yaygınlaşmasıyla birlikte, spor sektöründeki satın alma alışkanlıklarının ve taraftarların sporcuları destekleme biçiminin tamamen form değiştirebileceği tartışılmaya başlandı. Bir maçın özel bir anı, sporculara ait dijitalleştirilmiş her şey ve taraftar eşyalarının dijital versiyonları… Token satışları spor alanında sınır tanımıyor ve yaygınlığını giderek artırıyor.
NFT ve Dijital Sanat Arasındaki İlişki
NFT’nin dijital sanatla bu kadar bütünleşmesinin ve bu kadar ses getirmesinin temel sebebi, sanat ve teknoloji arasında kurulan organik ve yenilikçi bağlantıdır. Geleneksel sanat formlarında bir sanat eseri, ona erişebilecek belli sayıda kullanıcılarla sınırlıdır ve fiziksel dünyada üretilmiş bir sanat eseri yıpranmaya, eskimeye, yok olmaya son derece açık bir hassasiyettedir.
NFT, bir sanat eserini dijital dünyada hep aynı formda, asla eskimeyecek bir ölümsüzlük anında sabitlerken aynı zamanda sanatçıya sonsuz bir sınırsızlık tanır. Sergiler, müzeler ve müzayedeler gibi sınırların ötesinde, bir sanatçı eserini bu sayede dünyanın her yerinden sanatseverle buluşturabilir ve bir sanat koleksiyoncusu da aynı şekilde eserler arasında sınırsızca gezinebilir.
Bu nedenle fotoğraf ve fotoğraf satma başta olmak üzere sanatın pek çok formu, şaşırtıcı bir hızla bu fikre adapte olmakta ve bu, sanatta pek çok yeni bakış açıları yaratmaktadır.
NFT Teknolojisi Neden Önemlidir?
NFT, dijitalleşen dünya düzeninde biricik bir şeye, bir nesneye veya sanat eserine sahip olmanın, bir şeyi ilk olduğu haliyle muhafaza etmenin kusursuz bir yoludur. Sanal gerçeklik platformları ve dijital dünyada yaşam pratikleri giderek daha çok gündeme gelirken bu yeni kavram, bu dünyada sahip olmanın yeni biçimi olarak tanımlanabilir. Bu nedenle, bunların gelecekte çok daha yaygın bir şekilde kullanılacağına ve hatta fiziksel formlarda satın alma alışkanlığına baskın çıkabileceğine dair tahminler mevcuttur.
NFT’leri Değerli Kılan Nedir?
NFT’leri değerli kılan başlıca şey; onların biricik, kopyalanamaz, tekrarlanamaz oluşudur. Bir tokene sahip olmak, onun temsil ettiği şeyin dijital düzlemde tek sahibi olmak anlamına gelir.
Çeşitli NFT Örnekleri
Kullanım alanlarına göre dijital giyim ürünlerinden sanat eserlerine, fikirlerden anılara kadar her şeyin dijital versiyonunu üretmek mümkün. Dolayısıyla örneklerin akıl almaz bir çoklukta olduğu söylenebilir. İşte gündeme damgasını vuran en çarpıcı örneklerden bazıları:
- Twitter tarihindeki ilk tweet, Twitter’ın CEO’su ve kurucusu Jack Dorsey tarafından işletilen Valuables’da Dorsey aracılığıyla satışa çıkarıldı, yaklaşık 2,9 milyon dolara alıcı buldu.
- Bir odadaki bir fotokopi makinesini gösteren Replicator isimli eser, Kanadalı sanatçı Michah Dowbak‘a tarafından 4,1 milyon dolar karşılığında satıldı.
- The First 5,000 Days isimli bir resim, koleksiyoncuların dudaklarını uçuklatarak, 69 milyon dolara satıldı.
NFT Pazar Yerleri
Hem token satarken hem de satın alırken doğru pazar yerini seçmek, iyi bir alışveriş yapmanın püf noktasıdır. NFT’lerin kullanım alanlarına göre dünyanın her yanından kullanıcı tarafından kullanılan pek çok NFT pazarı bulunur. Bunlardan bazıları şunlardır:
- SuperRare
- OpenSea
- Rarible
- Axie Infinity Marketplace
- Solanart
- NBA Top Shot
- Decentraland
- Stashh
- LooksRare
Önceki yazımıza https://oniki.net/girisimcilik-hakkinda-bilmeniz-gerekenler/ linkinden ulaşabilirsiniz.