Neden Rakip Analizi Yapmalısınız?

Rakip analizi, e-ticaret ve e-ihracat sektöründe faaliyet gösteren firmaların önem vermesi gereken konulardan biridir. Aktif olarak alım satım gerçekleştirdiğiniz pazar yerinin güncel durumunu takip ederek markanız için avantajlı sonuçlanacak stratejiler oluşturmak, kapsamlı bir rakip analizi sayesinde mümkün olmaktadır.

Müşterilerin en çok neye ihtiyaç duyduğunun saptanması, hangi markalara ne gibi nedenler sonucunda yöneldiklerini belirlemek gibi önemli adımlar markanın satış stratejisini doğrudan etkileyecektir. Rakiplerin arasından sıyrılabilmek, ancak onları çok iyi tanımakla mümkün hâle gelir.

Rakip Analizi Nedir?

Rakip analizi, faaliyet gösterilen sektörü yakından tanımak ve rekabet hâlinde olunan firma hareketlerini analiz ederek onlardan bir adım öteye geçmek için atılan adımlar olarak özetlenebilir. Pazarın ihtiyaçlarını anlamak ve müşteri profilini incelemek açısından da bir hayli önem arz eder. Rakip firmaların e-ticaret ve e-ihracat süreçlerinde neleri doğru yaptığını ya da yapmadığını bir araya getirerek markaların kendileri için yeni fırsatları belirlemesine yardımcı olmaktadır.

Rakip Analizinin Önemi

Rakip analizi yapmanın en önemli amacı, sektördeki rakiplerden sıyrılarak müşterilerin ilk tercihi olmanızı sağlayacak yöntemleri keşfetmektir. Rakiplerden farklılaşma yöntemlerini anlamanın yanı sıra e-ticaret ve e-ihracat piyasasını daha iyi tanımak açısından da önemlidir. Pazar yerinin güncel durumuna dair net veriler elde etmek ve rekabeti anlayarak gelecekte oluşabilecek olası durumlara karşı hazırlıklı olmak, rakip analizinin faydaları arasında yer alır.

Rakip analizi, müşterilere karşı nasıl bir yaklaşım ve strateji ile ilerleneceğine karar verme sürecinde firmalara rehber olmaktadır. Rakip firmaların kendi hedef kitlesine nasıl ulaştıklarını ve müşterilerin çeşitli pazarlama ve reklam çalışmalarına nasıl tepki verdiklerini görmek önemlidir. Böylece potansiyel müşteri kitlesinin markadan beklentisi de anlaşılabilir.

Doğru ürünün doğru hedef kitle ile nasıl bir yöntemle buluşacağına karar vermek, markanın gerçekleştireceği kritik faaliyetlerden biridir. En çok verim alınacak yöntemin hangisi olduğunu saptamak ve olumsuz sonuçlara neden olacak stratejileri seçenekler dâhilinde tutmamak için iyi bir rakip analizi çalışması gerçekleştirilmelidir.

Analiz İçin Kullanabileceğiniz Yöntemler

“Rakip analizi nasıl yapılır?” sorusunun cevabı, markasını büyütmek ve pazar yerinde sağlam bir yer edinmek isteyen işletme sahipleri tarafından sıklıkla merak edilir. Rakip analizi yapmaya başlamadan önce markanın güncel durumu belirlenmeli, iç dinamiklere hâkim olunmalı ve genel bir bakış açısı oluşturulmalıdır.

Markanın eksi ve artı yönlerinin neler olduğuna karar vermek, ortaya çıkacak sonuçlardan daha etkili bir şekilde faydalanmaya yardımcı olur. Firmalar, kendi genel değerlendirmelerini yapıp markanın gelecekte ortaya çıkabilecek riskli durumlara karşı ne kadar hazır olduğunu saptadıktan sonra rakip analizi gerçekleştirmelidir. Rakip analizinde kullanılabilecek başlıca yöntemler ise şunlardır:

• SWOT Analizi: Swot analizi, en özet hâliyle sektördeki rakiplerinizi doğru şekilde belirlemek olarak tanımlanabilir. Rakip firmaların doğru tespit edilmesi, rakip analizi sürecindeki ilk adımdır. Müşteri ve firma gözüyle ürün ve hizmetleri değerlendirmek, en doğru rakip tespitini gerçekleştirmeye yardımcı olacaktır. Marka, faaliyet göstermeyi planladığı pazarda bir müşterinin ne isteyebileceğini varsayıp şirketleri müşteri gözünden değerlendirir. Firmalar, müşteri gözünden artı ve eksi yönleri çıkararak swot analizi gerçekleştirmiş olur.

• PEST Analizi: PEST, Politik Ekonomik Sosyal Teknolojik unsurları bir arada ifade eden bir kısaltmadır. Pest analizi sayesinde rakip firmaların bahsi geçen durumlar sonucunda oluşabilecek değişimlere hangi ölçüde hazır olduğu tespit edilmektedir. Olası risk durumlarından markanın kendisinin nasıl etkileneceği de hesaplanarak iyi ve kötü senaryolar ortaya çıkarılır. Pest analizi sayesinde ortaya çıkacak durumların fırsat mı yoksa tehdit mi olduğunu ve değişime ayak uydurulamaması durumunda meydana gelecek sonuçların tespitinin yapılması sağlanır.

• Rakip Dizgisi: Rakip dizgisi, sektörde önde gelen rakipleri tespit etmek ve onlara belli puanlar verip sıralamak üzerine kurulu olan bir yöntemdir. Bu dizgiyi oluşturabilmek için sektör tanımlaması yapmak, rakip ve müşteri kitlesi belirlemek, anahtar performans göstergeleri çıkarmak ve gösterge ağırlıklarını hesaplamak gereklidir. Ortaya çıkacak sonuçlar ışığında rakip puanları hesaplanmakta ve kendi içinde sıralanmaktadır.

Rakip analizi gerçekleştirilirken kullanılan başlıca yöntemler arasında yukarıda bahsedilen üç teknik yer almaktadır. Pazar yerinde başarılı olmak ve ön plana çıkmak isteyen bir marka, rakip analizinin tek seferlik değil sürekli olarak gerçekleştirilmesi gereken bir işlem olduğunu unutmamalıdır. Sektörü güncel bir şekilde takip etmek ve değişkenlere hâkim kalabilmek için rakip analizinin belli aralıklarla yapılması önem teşkil etmektedir.

Analizde Olması Gereken Sorular

Kapsamlı bir rakip analizi gerçekleştirmek ve doğru sonuçlara ulaşabilmek için analiz öncesinde takip edilecek bir planın oluşturulması gerekir. Bu planı oluşturabilmek adına belli sorulara cevap verilmelidir. Rakip analizi yapacak bir markanın soracağı başlıca sorular ise aşağıdaki gibi sıralanabilir.

1. Hedeflenen pazar yerindeki rakipler kimler?
2. Sektördeki rakiplerin hedef kitlesini oluşturan müşteriler kimler?
3. Rakip markaların müşterilere sunduğu ürün ya da hizmetler neler?
4. Rakiplerin ürün ya da hizmetlere verdiği fiyat ne kadar?
5. Rakip firmaların mağazası, dükkânı ya da varsa satış ofisleri nerede?
6. Rakip markaların satış, sosyal medya ve pazarlama gibi alanlardaki ekipleri kaç kişiden oluşmakta?
7. Rakip markalar yüzde kaçlık bir pazar payına sahip?
8. Rakip firmaların güncel dijital pazarlama stratejileri neler?
9. Rakip markalar hangi kanalları kullanarak ürünlerinin tanıtımını gerçekleştiriyor?
10. Kullanılan geleneksel ve dijital pazarlama faaliyetleri hangileri?
11. Hangi konularda satış ve pazarlama çalışmaları var?
12. Rakip firmalar ağırlıklı olarak hangi alanda e-ticaret pazarlama yöntemleri kullanıyor?
13. Rakipler, hangi marka ya da kişilerle iş birliği yapıyor?
14. Rakip markaların öne çıkan güçlü yanları neler?
15. Rakip markaların göze çarpan zayıf yanları neler?
16. Rakipler, markaya karşı nasıl bir tehdit oluşturuyor?
17. Rakip markalar işlerini ve pazar yerindeki hacmini büyütüyor mu?
18. Rakip firmalara karşı oluşan müşteri memnuniyeti nasıl bir durumda?
19. Rakip firmalara en çok gelen şikâyet türleri neler?
20. Rakip firmalar, gelen şikayetleri çözmek için nasıl bir yol izliyor?

Yukarı bahsedilen soruları cevaplandırarak genel bir rakip analizi planı ortaya çıkarmak mümkündür. Rakipleri her açıdan tanımak, eksi ve artı yönlerini doğru şekilde saptayabilmek için titiz bir çalışmanın yürütülmesi gerekmektedir. Süreç boyunca sabırla hareket edilmesi ve detaylara önem verilmesi başarılı bir rakip analizinin gerçekleşmesine yardımcı olur.

Sektörünüzdeki Rakiplerinizi Nasıl Belirleyebilirsiniz?

Sektördeki rakipler, doğrudan ve dolaylı rakipler olmak üzere iki ayrı kategoriye ayrılmaktadır. Doğrudan rakipler, bahsi geçen markanın ürün ve hizmetlerinin neredeyse aynısını üreten ve müşterilere sunan firmalardan oluşur. Dolaylı rakipler ise ilgili markanın ürün ya da hizmetiyle birebir aynı olmayan ama potansiyel hedef kitlenin ihtiyacını karşılayabilecek ürünler ya da hizmetler sunan rakiplerdir.

Rakipleri belirlerken dolaylı değil, doğrudan rakipler baz alınmalıdır. Pek çok marka rakip analizi gerçekleştirirken dolaylı rakipleri de analize katma yanlışına düşmektedir. Ancak hedef kitlenin ihtiyacını direkt olarak karşılamaya yönelik ürün ya da hizmet sunan markalar, birincil rakipler olmaktadır.

Rakip Ürünü İnceleme

Rakip firmaların ürünleri incelenirken pek çok faktör göz önünde bulundurulur. Ürünün maliyetinin yüksekliği, pazar payının belirlenmesi ve ürünlerin dağıtımının nasıl gerçekleştiği cevaplanması gereken başlıca sorular arasında yer alır. İçerik incelemesi, hangi anahtar kelimelerin kullanıldığı ve online platformlarda fiziksel satışa göre farklı bir fiyatlandırma yapılıp yapılmadığının belirlenmesi rakip site analizi esnasında tespit edilmesi gereken hususlardandır.

Rakiplerin Satış Tekniklerini İnceleme

Rakip analizinin en kritik noktalarından biri, rakip markaların kullandığı satış tekniklerinin incelenmesidir. Hizmet vermeyi düşündüğünüz pazarda ön plana çıkan satış teknikleri hangileri? En çok hangi dijital pazarlama stratejileri uygulanıyor? SMS ya da e-mail pazarlama gibi yöntemler ne kadar kullanıcının dikkatini çekmeyi başarıyor? Markanın Google aramalarında ön plana çıkmasını sağlayacak SEO teknikleri kullanılıyor mu? Kullanılan satış teknikleri marka imajını hangi yönde etkiliyor? Bu ve benzeri soruları rehber alarak satış tekniklerini incelemek, kapsamlı bir analiz gerçekleştirilmesine yardımcı olacaktır.

Rakip Analizi Örnekleri

Rakip analizi örneği olarak reklam veren rakip firmaların Google’da yapılan belirli bir arama için sayfada hangi sırada gösterildiğini raporlayan veya gösterilip gösterilmeyeceğini sunan Google Ads çalışmaları verilebilir. Google Adwords Açık Artırma Bilgileri sayesinde gösterim sayısı hakkında genel bir fikir sahibi olunmaktadır.

Adwords rakip analizi, markanın mevcut reklamlarının rakip markaların reklamları ile aynı anda gösterim aldığı sıklık sürelerinin hesaplanmasında da yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda rakip analizi için kullanılabilecek olan bir diğer örnek; anahtar kelime araştırması, rakip analizi, sıralama takibi ve site denetimi gibi faaliyetler gerçekleştiren Ahrefs aracıdır.

Önceki yazımıza https://oniki.net/dijital-ikiz-teknolojisi-nedir/ linkinden ulaşabilirsiniz.