Gerçek Kişi ve Tüzel Kişi Ne Demek içeriğimizde, hukuki veya ekonomik alanlarda karşımıza çıkan ve sıklıkla birbiriyle karıştırılan kavramlar üzerinde duracağız. Dünya’nın neredeyse tamamında hukuk diline göre insanlar iki farklı grupta sınıflandırılır.
Türkiye’nin anayasasına göre de gerçek ve tüzel olarak iki farklı kişilik gruplaması yapılmıştır. Pek çok işlemde de bu gruplara göre yasalar fonksiyon göstermektedir. Dolayısıyla her iki kavramda kendi içerisinde farklı önemlere sahiptir.
İçeriğimizde, gerçek ve tüzel olarak gruplandırılan kişi kavramının ne demek olduğu ve arasındaki farkların neler olduğu konusuna daha yakından bakacağız.
Gerçek Kişi Nedir?
Gerçek Kişi, akli melekeleri yerinde olarak insan şeklinde nitelenebilen ve doğal olarak var olan kişilere denir. İnsanın kendisi olarak tanımlanan gerçek kişiler, doğumla birlikte akli melekeleri yerinde olarak var olur ve ölüm ile hayatları sonlanır. Ancak akli dengesi yerinde olmayan bireyler, çoğu ülkede gerçek bir kişi olarak kabul edilmediği gibi pek çok hukuki veya iktisadi alanlarda da ayrışabilir.
Gerçek kişiler, yasalar tarafından tanınan kişisel haklar, mal varlığı hakları, iş hukuku hakları, aile hukuku hakları, miras hakları, vergi hukuku gibi hak ve yükümlülüklere sahiptirler. Bununla birlikte var olan bir birey, doğum tarihi, kimlik bilgileri ve diğer özel bilgileri ile kişisel bir kimliğe sahiptir. Kişisel bilgilerin doğru ve güncel tutulması, bir gerçek kişinin yasal haklarını koruması için önemlidir. Böylece yasaların tanıdığı hakları kullanabilirler ve yasaların tanıdığı çalışan bir gerçek kişi iş sözleşmesine uymak, belirli bir sürede çalışmak ve işini iyi yapmak gibi yükümlülükleri yerine getirmekle yükümlüdürler.
Gerçek Kişi Kimdir?
Gerçek kişiler, yasal hakları, yasaların tanıdığı haklar, insan hakları evrensel beyannamesi ve diğer uluslararası insan hakları sözleşmeleri tarafından korunan gerçek birer bireylerdir. Bu sözleşmeler, insan haklarını korumak için uluslararası toplum tarafından kabul edilmiştir. Hukuk düzeninde gerçek kişilerin hak ve yükümlülükleri tanımlanmıştır.
Gerçek kişilerin hukuki hakları, örneğin kişisel haklar, mal varlığı hakları, aile hukuku hakları, miras hakları, iş hukuku hakları, vergi hukuku hakları gibi birçok alanda tanınmıştır. Bu haklar, gerçek kişilere yasalar tarafından tanınır ve korunur.
Gerçek kişilerin yasal hakları, yasaların yanı sıra uluslararası insan hakları sözleşmeleri ve evrensel beyannameler tarafından da korunmaktadır. Bu sözleşmeler ve beyannameler, gerçek kişilerin insan haklarının korunmasını amaçlamaktadır. Gerçek kişiler, bir hukuki işlem yapabilme kapasitesine sahiptirler. Bu kapasite, gerçek kişinin yasal olarak kendi adına hareket edebilme yeteneğini ifade eder. Örneğin, gerçek kişi, bir mal satın alabilir, bir iş sözleşmesi yapabilir veya bir mirasın varisi olabilir.
Gerçek kişilerin hukuki durumları, her ülkenin kendi hukuk sistemine göre farklılık gösterebilir. Ancak, genel olarak gerçek kişilerin hak ve yükümlülükleri, hukuk düzeninin temel unsurlarından biridir.
Gerçek Kişi Tacir Nedir?
Gerçek Kişi Tacir, bir işletmeyi sirküler, gazete, radyo, televizyon ve diğer ilan araçlarıyla halka bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline tescil ettirerek durumu ilan etmiş kendi adına ve hesabına yürüten bireylerdir.
Ticaret Kanunu’na göre, gerçek kişi tacirler, ticari faaliyetlerini sürekli olarak ve kendi adlarına yaparlar. Bu faaliyetler genellikle kar amacı güden işletmeleri kapsar. Gerçek kişi tacirlerin faaliyetleri, diğer gerçek kişilerin faaliyetlerinden farklıdır. Bu nedenle, ticari faaliyetlerin sınıflandırılması için özel bir terim olan “ticari işletme” kullanılır.
Ticari işletme, belirli bir işletme amacı için düzenli bir şekilde mal ve hizmet üretimi yapmak amacıyla sermaye, emek ve malzeme kaynaklarının bir araya getirildiği organizasyonlardır. Gerçek kişi tacirler, ticari faaliyetlerini yürütmek için özel bir işletme türü olan şahıs şirketlerini kurabilirler.
Şahıs şirketleri, bir gerçek kişi tarafından yönetilen ve sorumlu olan bir işletme türüdür. Bu şirketlerde, gerçek kişi tacirlerin mal varlıkları işletmenin mal varlığından ayrılmaz, yani şirketin borçlarına bireysel olarak da sorumlu olurlar.
Gerçek Kişi Örnekleri
Gerçek kişiler, hukuki işlemler yapabilir, sözleşme yapabilir, mal ve hizmet satın alabilir, işletme kurabilir ve diğer birçok faaliyette bulunabilirler. Dolayısıyla, kendisiyle ilgili hak ve sorumluluklarını taşıyan veya doğal kişilikleriyle var olan herkes, gerçek birer kişi olarak örnek gösterilebilir.
Çoğu ülkenin yasasına göre gerçek kişi örnekleri içerisinde insan gelmektedir; dil, din, ırk ve menşei farkı gözetmeksizin herkes örnek olarak gösterilebilir. Bununla birlikte, erginlik, temyiz kudreti ve hacir gibi şartları taşıması gereklidir: akli melekeleri yerinde olması oldukça önemlidir. Ayrıca, gerçek kişiler farklı sektörlerde ve mesleklerde faaliyet gösterebilirler. Kendi adlarına bir işletme kurarak ticari faaliyetlerini sürdüren gerçek kişi tacirler de bu örnekler arasında yer almaktadır.
Tüzel Kişi Nedir?
Tüzel kişi, hukuki varlığı olan ve belirli amaçları gerçekleştirmek üzere kâr amacı gütmeyen kurumlar (vakıflar, dernekler), ticari işletmeler (anonim şirketler, limited şirketler) veya kamu kurumları (belediyeler, üniversiteler) olarak ayrılan kurumlara denir.
Gerçek kişiler gibi hak ve sorumlulukları vardır ve kanunlar önünde bağımsız bir varlık olarak kabul edilirler. Belirli bir faaliyet alanında hukuki işlemler yapabilirler, dava açabilirler ve diğer birçok işlem yapabilirler. Her bir tüzel kişi tipinin farklı hukuki düzenlemeleri ve kuruluş süreçleri vardır. Örneğin, bir anonim şirket bir tüzel kişi olarak kabul edilir. Bu şirket, hisse senetlerinin sahiplerinin katkıları ile kurulur ve halka açık bir şekilde hisse senetleri satışa sunulabilir.
Anonim şirketler, işletmenin ortaklarının sınırlı sorumluluğu olduğu bir yapıdadır ve şirketin kârı hisse senetleri sahiplerine paylaştırılır. Diğer bir örnek ise, vakıf tüzel kişiliğidir. Vakıflar, belirli bir toplumsal amacı gerçekleştirmek için kurulmuş, kâr amacı gütmeyen kurumlardır. Vakıflar, özellikle sosyal yardım, kültürel faaliyetler ve eğitim gibi alanlarda faaliyet gösterirler. Vakıflar, kuruluş amaçları doğrultusunda çalışır ve belirli bir yönetim kurulu tarafından yönetilir.
Tüzel Kişi Ne Demek?
Tüzel kişi, farklı hukuki düzenlemelere ve kuruluş süreçlerine bağlı olarak kâr amacı güdmeyen vakıf, dernek, anonim ve limited şirket ve kamu kurumları gibi belirli amacı yerine getirmek için kurulan kurumlardır.
Örneğin, bir anonim şirket bir tüzel kişi olarak kabul edilir. Bu şirket, hisse senetlerinin sahiplerinin katkıları ile kurulur ve halka açık bir şekilde hisse senetleri satışa sunulabilir. Anonim şirketler, işletmenin ortaklarının sınırlı sorumluluğu olduğu bir yapıdadır ve şirketin kârı hisse senetleri sahiplerine paylaştırılır.
Diğer bir örnek ise, vakıf tüzel kişiliğidir. Vakıflar, belirli bir toplumsal amacı gerçekleştirmek için kurulmuş, kâr amacı gütmeyen kurumlardır. Vakıflar, özellikle sosyal yardım, kültürel faaliyetler ve eğitim gibi alanlarda faaliyet gösterirler. Vakıflar, kuruluş amaçları doğrultusunda çalışır ve belirli bir yönetim kurulu tarafından yönetilir.
Tüzel kişiler, hukuki olarak bağımsız bir varlık oldukları için, tüzel kişi olarak faaliyet gösteren bir işletmenin sahibi ya da yöneticisi, şirketin borçlarından kişisel olarak sorumlu değildir. Bu nedenle, tüzel kişilik, hem kişilerin hem de işletmelerin iş yapma sürecindeki risklerini azaltır.
Tüzel Kişi Kimdir?
Tüzel kişi, hukuk ve ekonomi alanlarında, bir kişi veya birden fazla kişinin mâl varlığını belirli bir amaç doğrultusunda bir araya getirerek devleti şirket, vakıf ve okul gibi kurumlar üzerinde toplayan bireylere denir.
Ayrıca, tüzel kişilik, kurulduğu andan itibaren yasal bir varlık olarak kabul edilir ve tüzel kişi olarak kurulan bir işletmenin, belirli hak ve sorumlulukları vardır. Örneğin, tüzel kişi olarak kurulan bir işletme, dava açabilir, sözleşme yapabilir, mal ve hizmet alabilir veya satabilir. Ayrıca, tüzel kişi olarak kurulan bir işletmenin borçları, işletmenin sahiplerinin kişisel mal varlıklarından bağımsız olarak ele alınır.
Tüzel kişi olarak kurulan bir işletme, bir kişi ya da birkaç kişi tarafından sahip olunabilir. Ancak, işletmenin sahipleri, tüzel kişi olarak kurulduğu için, işletmenin borçlarından kişisel olarak sorumlu değildirler. Bu da tüzel kişiliğin, hem kişilerin hem de işletmelerin iş yapma sürecindeki risklerini azaltmasını sağlar.
Tüzel Kişi Tacir Nedir?
Tüzel Kişi Tacir, ticaret şirketleri, gayesine varmak için ticari işletme işleten vakıf ve dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilen kişilerdir. Ticari şekilde işletilmek üzere, kamu tüzel kişi tarafından kurum ve kuruluşlar olarak kabul görürler.
Tüzel kişi tacirlerin faaliyetleri, ticari kazanç sağlamak amacıyla gerçekleştirilir. Bu nedenle, tüzel kişi tacirlerin ticari işletmeleri, bir kazanç amacı taşımakta ve ticaret siciline kaydedilmiştir. Ticari faaliyetlerin yürütülmesinde, kuruluşunun türüne göre farklı kurallar ve düzenlemeler uygulanır.
Tüzel kişi tacirler, ticari faaliyetleri nedeniyle çeşitli hukuki risklerle de karşı karşıya kalabilirler. Ticari işletmeler, iş sözleşmeleri, borç ilişkileri ve telif hakları ihlalleri gibi konularda hukuki uyuşmazlıklara yol açabilirler. Bu nedenle, tüzel kişi tacirlerin hukuki risklerini minimize etmek için, ticari faaliyetlerini yürütürken ilgili hukuki düzenlemelere uygun hareket etmeleri önemlidir.
Özetle, tüzel kişi tacir olarak ifade edilen kişiler, ticari faaliyetlerde bulunan ve ticari işletmesi tüzel kişiliğe sahip olan kişidir. Tüzel kişi tacirler, farklı tüzel kişiliklere sahip kuruluşlar olabilirler ve ticari faaliyetlerinde belirli vergi yükümlülükleri ve hukuki risklerle karşı karşıya kalabilirler.
Tüzel Kişi Örnekleri
Hukuki olarak kabul edilen ve tanımlanan tüzel kişiler, hukuki işlemlerde bulunabilir, mal ve hizmet satın alabilir veya satabilir, borçlanabilir ve telif haklarına sahip olabilir. Bununla birlikte diğer birçok hukuki hak ve sorumlulukları yerine getirebilirler. Bu çerçevede tüzel kişilerin örnekleri de oldukça geniştir.
Tüzel kişi olarak tanımlanan kurum veya kuruluş örnekleri şöyledir
- Şirketler (Anonim ve Limited Şirketler)
- Kooperatifler
- Tübitak
- Dernekler
- Vakıflar
- Sivil Toplum Kuruluşları
- Belediyeler
- İl özel idareleri
- Karayolları Genel Müdürlüğü
- Radyo Televizyon Üst Kurumu
- İski
- Aski
- İett
- Ego
- Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
Tüzel olarak sayılan kişi örnekleri, içeriğimizin konusu gereği sınırlı tutulmuştur ancak örnekler aynı ölçüde sınıflandırılan pek çok kurum veya kuruluşu içerisine alabilir.
Gerçek Kişi ile Tüzel Kişi Arasındaki Fark Nedir?
Gerçek Kişi ile Tüzel Kişi Arasındaki Fark Nedir noktasında hukuki ve mali yönlerden farklı özelliklere sahip olan gerçek ve tüzel kişi, tanım; yasal durum, sorumluluk, sınırlar, varlık süresi, temsiliyet, vergi ve yükümlülükler noktasında farklıdır. Gerçek kişi, doğal bir varlık olan aklı melekeleri yerinde insanları ifade ederken, tüzel kişi, bir kuruluş veya işletme gibi insan olmayan varlıkları veya kuruluşları ifade eder.
Tanım olarak ayrışan gerçek ve tüzel kişi arasında bulunan belirgin farklar şöyledir
- Gerçek kişi bireysel bir insandır; tüzel kişi ise kurumsaldır yani kurum veya kuruluşları ifade eder.
- Gerçek kişi doğumla başlar ve ölümle biter ancak tüzel kişi kurumun iflası veya kapanışı ile son bulur.
- Tüzel kişiler, kurum veya kuruşları ifade ederken gerçek kişiler sadece insanları ithaf edilir.
- Gerçek kişiler, kendini temsil eder ancak tüzel kişiler temsilciler tarafından temsil edilebilir.
- Gerçek kişiler, hukuksal açıdan eşittir ancak tüzel kişiler imtiyazlara veya kamu gücünü arkasına alabilmektedir.
Tüzel Kişi ile Gerçek Kişi Arasındaki Fark Nedir?
Tüzel Kişi ile Gerçek Kişi Arasındaki Fark Nedir noktasında, her iki terim arasındaki en temel fark, tüzel kişi kurum veya kuruluşları; gerçek kişi ise bireysel olarak insanları temsil ettiği kavramsal tanımdır.
Bununla birlikte, tüzel kişi, bir kurum veya şirket gibi belirli bir amaç için oluşturulmuş olan ve yasal olarak ayrı bir varlık olarak kabul edilen bir yapıdır. Gerçek kişi ise, doğal bir kişidir ve yasal olarak ayrı bir varlık olarak kabul edilir. Tüzel kişiler, kurumsal yapısı gereği, sözleşme yapabilir, mülkiyet sahibi olabilir, davacı ya da davalı olabilir, vergi ödeyebilir ve diğer yasal işlemleri gerçekleştirebilir.
Öte yandan, gerçek kişiler, yasal olarak birçok hakka sahip olmakla birlikte, tüzel kişilerin sahip olduğu birçok yasal avantajdan yoksundur. Tüzel kişiler, genellikle bir şirketin ya da başka bir kuruluşun yönetim kadrosunu oluşturan kişiler tarafından kontrol edilirler. Bu yöneticiler, tüzel kişinin amaçlarına ulaşmak için gerekli kararları alır ve uygularlar.
Bunlara ilaveten, gerçek kişiler, kendilerini yöneten tek kişidirler ve herhangi bir şirket veya kuruluşun yönetimine katılmazlar. Tüzel kişilerin yasal olarak ayrı bir varlık olarak kabul edilmesi, şirketlerin yasal olarak korunmasını sağlar. Böylece, şirketin borçları yalnızca şirketin varlıklarıyla sınırlıdır ve şirket sahiplerinin kişisel varlıkları bu borçlarla ilgili olarak tehlikeye girmez. Gerçek kişiler ise, borçlarını kişisel varlıklarıyla ödemek zorundadırlar.
Özetle, Gerçek Kişi ve Tüzel Kişi Ne Demek içeriğimizde, her iki kavramı yakından inceledik.
-
Hukukta Gerçek Kişi Nedir?
Hukukta gerçek kişi, doğal olarak var olan, yasal olarak ayrı bir varlık olarak kabul edilen ve bir şirket veya kuruluş gibi yasal olarak ayrı bir varlık oluşturmayan bireylere denir. Gerçek kişiler, birçok hukuki hakka sahiptirler. Bu haklar, kişisel özgürlükler, mülkiyet hakları, sözleşme yapma hakları, hukuki işlemler yapma hakları, miras hakları, aile hakları ve daha pek çok hakları içerir.
Gerçek kişiler, bu haklarına sahip olmakla birlikte, yasal olarak birçok sorumluluğa da sahiptirler. Hukukta gerçek kişiler, özellikle suç ve ceza hukuku açısından da önemlidirler. Gerçek kişiler, yasal olarak suç işleyebilir ve buna karşı yasal olarak cezalandırılabilirler. Ayrıca, gerçek kişilerin hakları ve özgürlükleri de suçlama ve cezalandırma sürecinde korunmalıdır.
-
Dernek Tüzel Kişi Midir?
Dernekler, üyelerinin belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelmesiyle kendi adına hukuki işlemler yapabilen, taşınır ve taşınmaz mal edinebilen, borçlanabilen ve dava açabilen tüzel kişiliklerdir.
Derneklerin, amaçlarına ulaşmak için bağışlar, aidatlar ve diğer gelir kaynaklarından oluşan bir mali yapısı vardır. Belirli bir amaç etrafında bir araya gelen insanların faaliyetlerini yasal ve organize bir şekilde yürütmelerine olanak tanır. Bununla birlikte, üyeleri tarafından belirlenen yönetim organları tarafından yönetilirler.
Bu organlar, derneğin yönetim, mali işler, projeler ve faaliyetlerini yönetmekten sorumludur. Derneklerin amaçları, yönetim organlarının belirlediği hedefler doğrultusunda gerçekleştirilir ve üyelerin beklentileri doğrultusunda faaliyetler yürütülür.
-
Anonim Şirket Tüzel Kişi Midir?
Anonim şirketler, sermaye paylarının sahiplerinin sorumluluğunu aşan bir şekilde varlıklarını sürdüren, tüzel kişiliğe sahip şirketlerdir. Sahip oldukları tüzel kişilik sayesinde kendi adına işlem yapabilen, dava açabilen, borçlanabilen, taşınır ve taşınmaz mal edinebilen örgütlerdir. Anonim şirketlerin ortakları, yalnızca sermaye payları kadar sorumlu tutulurlar ve şirketin borçlarından sadece şirketin varlıkları ile sorumlu tutulurlar.
Anonim şirketlerin yönetim organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu gibi organlardan oluşur. Genel kurul, anonim şirketin en üst yönetim organıdır ve tüm ortakların katıldığı bir toplantı şeklinde gerçekleştirilir. Genel kurulda şirketin ana sözleşmesi, yönetim organları seçimi, faaliyet raporları, kar dağıtımı ve diğer önemli kararlar alınır.
-
Limited Şirket Tüzel Kişi Midir?
Limited şirket, sermaye paylarının sahiplerinin sorumluluğunu aşan bir şekilde varlıklarını sürdüren ve sermayesi, bir veya birden fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından sağlanan şirketlerdir.
Limited şirketlerin ortakları, yalnızca sermaye payları kadar sorumlu tutulurlar ve şirketin borçlarından sadece şirketin varlıkları ile sorumlu tutulurlar. Limited şirketlerin ortakları arasında bir liderlik yapısı mevcut değildir, ortaklar arasında işletmenin yönetimini belirleyen bir sözleşme yapılır.
Ayrıca, bu şirketler, sahip oldukları tüzel kişilik sayesinde kendi adına işlem yapabilen, dava açabilen, borçlanabilen, taşınır ve taşınmaz mal edinebilen örgütlerdir. Limited şirketlerin ortakları, şirketin işletme faaliyetlerini yürütmek için yönetim kurulu adında bir organ seçerler. Yönetim kurulu, şirketin günlük faaliyetlerini yönetmekten sorumlu olan organıdır.
-
Şirketler Tüzel Kişi Midir?
Şirketler, kendi adına yasal işlemler yapabilmesi, sözleşmeler imzalayabilmesi, mal ve mülk edinebilmesi, dava açabilmesi, davacı veya davalı olarak mahkemelerde yer alabilmesi ile tüzel kişidir. Tüzel kişilik, gerçek kişilerin sahip olduğu haklara benzer haklara sahip olmalarını sağlar.
Şirketler ayrıca, tüzel kişilikleri sayesinde, varlıklarının borçlarıyla sınırlı olduğu bir şekilde faaliyet gösterebilirler. Şirketlerin tüzel kişiliği, şirketin ortakları ve çalışanları gibi gerçek kişilerden ayrı bir varlık olarak kabul edilmesine neden olur. Bu da şirketin sorumluluğunu sınırlandırarak, şirketin faaliyetlerinin finansal risklerini ortadan kaldırır. Böylece, şirketin ortakları ve çalışanları, şirketin borçlarından ve yükümlülüklerinden sadece sınırlı bir şekilde sorumlu tutulur.